Aanpassing modelprotocol binnengemeentelijke gegevensdeling bij aanpak ondermijning
Minister Yeşilgöz-Zegerius (JenV) meldt de Tweede Kamer dat het modelinformatieprotocol binnengemeentelijke gegevensdeling bij aanpak ondermijning wordt aangepast. Dat is nodig om te voorkomen dat de in de publicatie beschreven risicoprofielen leiden tot discriminatie van burgers en groepen.
Stappenplan
Om voor gemeenten inzichtelijk te maken wat de wettelijke mogelijkheden zijn voor gegevensdeling bij de aanpak van ondermijning is in 2020 een modelinformatieprotocol opgesteld. Het beschrijft aan de hand van een stappenplan welke mogelijkheden gemeenten hebben om dat op een rechtmatige manier te doen, waarbij rekening wordt gehouden met de grenzen van bestaande wetgeving om informatie binnengemeentelijk te kunnen delen.
Beoordeling van een signaal
Het modelinformatieprotocol bevat een checklist ten behoeve van signaalanalyse. Aan de hand van deze checklist wordt stapsgewijs beoordeeld of een signaal betrekking heeft op ondermijning. Voor de beoordeling van een signaal is van belang wat het signaal inhoudt en of het betrekking heeft op ondermijning. Dat betreft de eerste weging. Een signaal wordt bij intake beoordeeld op grond van een aantal kenmerken en indicatoren. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om thema’s als ‘fraude in de vastgoedsector’ en daarbinnen om bijvoorbeeld ‘verhuurders’.
Individuele burgers worden niet geregistreerd
Daarnaast kunnen personen die een rol spelen bij een regionaal thema of een handhavingsknelpunt een relevant onderdeel zijn van een signaal. Het is uitdrukkelijk niet de bedoeling dat op basis van het modelinformatieprotocol individuele burgers worden geregistreerd, het geeft daartoe geen aanleiding of grondslag. Er zijn mij geen signalen bekend dat het gebruik van het modelinformatieprotocol heeft geleid tot een werkwijze van gemeente waarbij individuele burgers zijn opgenomen in een registratie.
Checklist
In recente mediaberichtgeving is aandacht geweest voor de checklist en het feit dat daarop woonwagenbewoners (en huurders en eigenaren van woonwagens) worden genoemd als personen die een relevant onderdeel kunnen zijn van een signaal van ondermijning. De checklist is overgenomen uit het privacy protocol van de gemeente Rotterdam, dat als voorbeeld heeft gediend voor het modelinformatieprotocol.
Focus op gebieden
De reden waarom de gemeente Rotterdam deze specifieke groep heeft opgenomen in hun checklist, is omdat destijds woonwagencentra in Rotterdam golden als een handhavingsknelpunt. Het mag duidelijk zijn dat het verkeerd is dat de focus op een specifieke groep personen wordt gelegd. Het is onjuist en draagt bij aan stigmatisering. Ik ben dan ook voornemens om het modelinformatieprotocol aan te laten passen. Met de aanpassing zal de focus worden gelegd op gebieden die kwetsbaar zijn voor criminele activiteiten in plaats van op personen die tot een bepaalde groep horen.