Twijfels bij registratiesysteem ‘foute huurders’
In de strijd tegen ondermijnende criminaliteit zijn verhuurders veelal bereid om informatie over crimineel pandgebruik met elkaar en opsporingsdiensten te delen. Er bestaan wel twijfels over de meerwaarde van een eventueel registratiesysteem over ‘foute huurders’.
Dit blijkt uit een onderzoek dat Bureau Ateno, I&O Research en Pro Facto in opdracht van het WODC hebben uitgevoerd. Uit het onderzoek blijkt dat de productie van softdrugs (hennepkwekerij) de meest voorkomende vorm van crimineel pandgebruik is. Ook de productie van en handel in harddrugs, illegaal sekswerk en overbewoning (uitbuiting van arbeidsmigranten) worden met regelmaat in verband gebracht met crimineel pandgebruik.
Veel verhuurders willen onderling informatie hierover delen om zo ondermijnende criminaliteit te voorkomen en bestrijden. Daarnaast willen zij deze informatie vanuit een collegiaal oogpunt met andere verhuurders delen. Veel verhuurders vinden het ook positief als opsporingsdiensten toegang krijgen tot een registratiesysteem met informatie over crimineel pandgebruik.
Beperkte meerwaarde van registratiesysteem
De onderzoekers schatten in dat zo’n registratiesysteem slechts beperkte meerwaarde heeft bij het tegengaan van ondermijnende criminaliteit. Volgens hen is het aannemelijk dat criminele personen of groepen de nadelige gevolgen van een dergelijk systeem vrij eenvoudig weten te omzeilen. De onderzoekers hebben bovendien zorgen over de mogelijke negatieve neveneffecten van een dergelijk systeem.
Niet elke huurder die zich een keer heeft ingelaten met ondermijnende criminaliteit, maakt zich opnieuw schuldig hieraan. Toch wordt het voor iedereen die op zo’n ‘foute huurders’-lijst terechtkomt, aanmerkelijk lastiger om nog een huurwoning te vinden. Ook vanuit de opsporingshoek wordt weinig meerwaarde gezien in zo’n registratiesysteem: een betere benutting van alle huidige screeningsmogelijkheden door verhuurders en de aanpak van malafide verhuurmakelaars levert op termijn meer resultaat op in de strijd tegen ondermijnende criminaliteit binnen de vastgoedsector.
Alternatieven voor registratiesysteem
Als mogelijk alternatief voor een registratiesysteem van ‘foute huurders’ voor verhuurders noemen de onderzoekers een registratiesysteem vergelijkbaar met (of uitbreiding van) de Verklaring Omtrent het Gedrag waarbij de overheid het voortouw neemt. Daarbij verstrekt een onafhankelijke partij een verklaring aan huurders van wie de verhuurder een verklaring vereist.
Een ander alternatief is het uitsluiten van huurders met verkeerde bedoelingen via een zogenaamde ‘witte lijst’. Daarbij is huren alleen mogelijk via een huurportaal waarbinnen alle handelingen aan de voorkant tussen huurder en verhuurders worden geadministreerd. Wanneer een huurder zich schuldig maakt aan een vorm van criminaliteit (waarbij het gehuurde goed instrumenteel is geweest), kan deze de mogelijkheid worden ontzegd om via het huurportaal een huurwoning te bemachtigen.